Laureaci
2023
Katarzyna Korwin-Mikke
Bohaterowie w spektrum autyzmu w literaturze dla dzieci i młodzieży XXI w. w świetle teorii neuroróżnorodności
Warszawa 29.11.2023
Członkowie Komisji (prof. dr hab. Ewa Paczoska, dr hab., prof. ucz. Żaneta Nalewajk-Turecka, dr Karol Hryniewicz) zdecydowali o przyznaniu nagrody w VI edycji Konkursu im. Prof. Edwarda Kasperskiego na najlepszą pracę magisterską Pani Katarzynie Korwin-Mikke za rozprawę „Bohaterowie w spektrum autyzmu w literaturze dla dzieci i młodzieży XXI w. w świetle teorii neuroróżnorodności” (praca przygotowana pod kierunkiem prof. dr. hab. Grzegorza Leszczyńskiego.
Analizę Katarzyny Korwin-Mikke „Bohaterowie w spektrum autyzmu w literaturze dla dzieci i młodzieży XXI w. w świetle teorii neuroróżnorodności” uznano za rozprawę o niezwykle nośnej, ale słabo rozpoznanej na gruncie literaturoznawstwa tematyce, wypełniającą ważną lukę badawczą. Wskazano, że praca rekonstruuje kulturowy obraz autyzmu, sięgając po przykłady dzieł literackich (także tworzonych przez autystów), filmy czy seriale. Zauważono, że analizując zagadnienie, Autorka odwołuje się do dyskursów medycznego, psychologicznego (wskazano, że uważniejszego opracowania wymaga problematyka teorii umysłu) i literaturoznawczego, opierając się na szerokiej i trafnie dobranej literaturze przedmiotu ‒ wieloaspektowość, wielopłaszczyznowość i transdycyplinarny charakter badań uznano za ich wielką zaletę. Zauważono, że w pracy dobrze sfunkcjonalizowane zostały pojawiające się w literaturze dla niedorosłych koncepty związane z ukazywaniem emocji i neuroróżnorodności (takie jak np. tematyka supermocy). Pracę określono jako inwencyjną, niosąca znaczący pożytek społeczny i wykazującą niewątpliwy charakter komparatystyczny.
2022
Anna Kujawska-Kot
Doświadczenie niezgodności płciowej i procesu tranzycji bohatera transseksualnego w literackiej i filmowej odsłonie
Warszawa 21.11.2022
Członkowie komisji (dr Marcin Leszczyński, dr hab. Przemysław Pietrzak, dr hab. Karol Samsel) zdecydowali o przyznaniu nagrody w V edycji Konkursu im. Prof. Edwarda Kasperskiego na najlepszą pracę doktorską Pani dr Annie Kujawskiej-Kot za rozprawędoktorską „Doświadczenie niezgodności płciowej i procesu tranzycji bohatera transseksualnego w literackiej i filmowej odsłonie”.
Praca została uznana za dobrze zaprojektowaną monografię tematu o wyraźnym rysie komparatystycznym. Realizuje się on z jednej strony poprzez odnoszenie się przez Autorkę do różnych utworów literackich i filmowych (które, jak zauważono, służą głównie egzemplifikacji postaw bohaterów i autorów opowieści o tranzycji oraz strategii narracji na jej temat), jednak praca nie ma charakteru ściśle filologicznego. Można opisać ją raczej jako transdyscyplinarną (przywoływane są np. ustalenia socjologii, medycyny, psychologii, psychoanalizy, medioznawstwa) czy należącą do komparatystyki dyskursów. Mimo tego bogactwa perspektyw cel pracy wydaje się jasno określony i jemu podporządkowany jako eklektyczny aparat poznawczy, który jednak można wzbogacić o rozważania metateoretyczne. Zwrócono uwagę na użycie przez Autorkę języka metaforycznego (np. w takich konstrukcjach jak „ciałopisanie” czy „ciałotekst”), będące jedną z dróg poszukiwania adekwatnego opisu doświadczenia tranzycji – takie literackie konceptualizacje pozwalają na przeciwwagę medykalizacji tranzycji.
Wskazano na zróżnicowany, często niezbyt wysoki poziom artystyczny analizowanych przez dr Annę Kujawską-Kot tekstów kultury, które są jednak reprezentatywne dla nielicznych utworów szerzej opisujących doświadczenie tranzycji. Doceniono odkrywczość w wyborze tekstów wykraczających poza stereotypowy obraz tranzycji, co pozwoliło zarówno na wydobycie prawidłowości w jej opisie, jak i zaobserwowanie jednostkowości tego doświadczenia. Zwrócono również uwagę na postawę dr Anny Kujawskiej-Kot wobec analizowanego materiału: przy zachowaniu dystansu badawczego Autorka wykazała się empatią wobec doświadczeń bohaterów, co pozwoliło na dobranie skuteczniejszych narzędzi analizy tekstów i znajdowania prawidłowości w sytuujących się na granicy doznania cielesnego i tekstowego przeżyciach i tekstowych zapisach.
2021
Maria Rogaczewska
«Kęs przestrzeni» dla tłumacza. Opisy natury w Leśmianowych przekładach nowel Poego
Warszawa 25.11.2021 r.
Członkowie komisji (dr Robert Birkholc, dr Weronika Kostecka, dr Maria Makaruk) zdecydowali o przyznaniu nagrody w IV edycji Konkursu im. Prof. Edwarda Kasperskiego na najlepszą pracę magisterską Pani mgr Marii Rogaczewskiej za rozprawę magisterską „«Kęs przestrzeni» dla tłumacza. Opisy natury w Leśmianowych przekładach nowel Poego” (praca przygotowana pod kierunkiem prof. dr. hab. Romana Krzywego).
Praca oceniona została jako bardzo rzetelne, wartościowe merytorycznie opracowanie zagadnienia stricte komparatystycznego. Wnikliwe analizy poszczególnych przykładów, prezentowane w sposób niezwykle uporządkowany, pozwalają na swobodne zestawienie badanego materiału. Wskazano na wybitnie komparatystyczny charakter pracy, porównującej opisy przyrody w kilku utworach literackich oraz trzy wersje językowe badanych tekstów. Liczne kategorie analityczne wprowadzone przez Autorkę w tym obszernym opracowaniu pozwalają, jak zauważono, przyjrzeć się różnym aspektom wyborów tłumacza. Wskazano na możliwość szerszego sproblematyzowania tych kategorii, w szczególności opatrzenia komentarzami badanych środków stylistycznych.
2020
Maciej Skowera
Klasyka literacka dla młodych odbiorców w kulturowym imaginarium. Mitobiografie Lewisa Carrolla, L. Franka Bauma i J.M. Barriego oraz mikrohistorie ich dzieł
Warszawa 09.12.2020 r.
Członkowie komisji (prof. dr hab. Michał Kuziak, prof. dr hab. Ewa Paczoska, dr hab. Przemysław Pietrzak) zdecydowali o przyznaniu nagrody w III edycji Konkursu im. Prof. Edwarda Kasperskiego na najlepsza pracę doktorską Panu dr. Maciejowi Skowerze za rozprawę doktorską „Klasyka literacka dla młodych odbiorców w kulturowym imaginarium. Mitobiografie Lewisa Carrolla, L. Franka Bauma i J.M. Barriego oraz mikrohistorie ich dzieł”.
Członkowie komisji uznali, że praca odznacza się dużym rozmachem badawczym, wyrażającym się w zakreśleniu szerokiego kręgu badawczego. W pracy analizie zostają poddane problemy związane z funkcjonowaniem literatury dziecięcej w przestrzeni kultury, w szczególności związki dzieł z wyobrażonymi biografiami ich twórców. Dysertacja ma charakter komparatystyczny już z racji zestawienia trzech pisarzy oraz ich twórczości. Komparatystyczny wymiar pracy dostrzec można także na kilku innych poziomach: w zestawieniu biografii autorów z samymi dziełami, konfrontacji tekstu kultury z jego recepcją, badaniu relacji literatury dziecięcej i młodzieżowej oraz literatury dla dorosłych odbiorców, zderzeniu literatury dziecięcej z literaturą i kulturą popularną, a także konfrontowaniu tekstów różnosemiotycznych. Składa się to na szeroki projekt badania kulturowych losów tekstu, sytuowanego w perspektywie transtekstualnej i transdykursywnej, stanowiący narzędzie do analizy innych dzieł. Podkreślono wyraźny walor metodologiczny pracy w dalszych badaniach tekstów omawianego obiegu. Wskazano na precyzję w definiowaniu używanych pojęć oraz ugruntowanie analiz w odwołaniach do bogatej literatury przedmiotu.
2019
Marta Cyzio
Bestiariusz jako specyficzny przedmiot magiczny w literaturze dziecięcej i kulturze popularnej. Wybrane przykłady
Warszawa 30.11.2019 r.
Członkowie komisji (dr Joanna Jeziorska-Haładyj, dr Marcin Leszczyński, dr hab. Dawid Osiński) zdecydowali o przyznaniu nagrody w II edycji Konkursu im. Prof. Edwarda Kasperskiego na najlepszą pracę magisterską Pani mgr Marcie Cyzio za rozprawe magisterską „Bestiariusz jako specyficzny przedmiot magiczny w literaturze dziecięcej i kulturzr popularnej. Wybrane przykłady” (praca przygotowana pod kierunkiem prof. dr. hab. Grzegorza Leszczyńskiego).
W ocenie rozprawy podkreślono komparatystyczny charakter pracy, ukazującej relację między bestiariuszem średniowiecznym a współczesnymi oraz literackimi i filmowymi (co pozwala na refleksję na temat gatunku). Wskazano na trafność głównego zamysłu kompozycyjnego, któremu podporządkowane są oryginalne pomysły badawcze Autorki. Doceniono adekwatność literatury przedmiotu, w szczególności obecność pozycji anglojęzycznych wzbogacających stan badań oraz uczciwość badawczą Autorki, skrupulatnie wskazującej wszystkie odwołania do ustaleń innych badaczy. Zwrócono uwagę, że mgr Cyzio skupia się na antropologicznymspojrzeniu na badany przedmiot, wskazując przede wszystkim na funkcje zniuansowania, z interpretacji różnych tekstów Autorka wyciąga bowiem bardzo zbliżone wnioski.
2018
Robert Birkholc
Subiektywizacja zapośredniczona jako forma reprezentacji doświadczeń bohaterów filmowych
Warszawa 23.11.2018 r.
Członkowie komisji (dr hab. Urszula Kowalczuk, dr hab. Michał Kuziak, prof. UW, prof. dr hab. Tomasz Wójcik) zdecydowali o przyznaniu nagrody w I edycji Konkursu im. Prof. Edwarda Kasperskiego na najlepszą pracę doktorską Panu dr. Robertowi Birkholcowi za rozprawę doktorską „Subiektywizacja zapośredniczona jako forma reprezentacji doświadczeń bohaterów filmowych”.
Członkowie komisji uznali, że praca stanowi oryginalny wkład w myśl filmoznawczą. Wysoko ocenili wartość merytoryczną, zwłaszcza wyrównane proporcje między jej częścią teoretyczną a analityczną, ich wzajemne powiązanie, a także umiejętne kondensowanie przez Autora wniosków z własnych rozważań. Stwierdzono, że praca ma w pełni charakter komparatystyczny.
Praca ukazała się drukiem w serii Projekty Komparatystyki: Robert Birkholc, Podwójna perspektywa. O subiektywizacji zapośredniczonej w filmie, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS, Kraków 2019, ISBN 97883-242-3545-2, e-ISBN 97883-242-2979-6, 338 s.