dziejowość

Dzieje i dziejowość u Norwida

Problemom historii Norwid poświęcał niezwykle wiele uwagi i miejsca, a wzmianki o niej pojawiały się w tej czy innej formie w większości jego pism. Można mówić o zafascynowaniu poety dziejami i o wyjątkowej wręcz wrażliwości na ich przebieg („pochód”, „iście”, przebieg) i na kluczowe dla nich momenty, szczególnie na sytuacje, w których, jak pisał w konfesyjnym, zagadkowym wierszu Wczora-i-ja, „się tom historii/ Z-marmurza”. „Z-marmurzanie się historii” oznaczało metaforycznie momenty, w których idee zamieniały się w realizacje i stawały się twardą rzeczywistością historyczną: tworzyły swego rodzaju zapis, pomnik i symbol dokonującego się lub już dokonanego procesu dziejowego.