Edgar Allan Poe

Komika, groteska, śmiech sataniczny – Poe i Baudelaire

Istnieje zdawałoby się uderzająca asymetria w stosunkach wzajemnych Poego i Baudelaire’a. Poeta francuski odkrył autora Opowiadań groteskowych i arabeskowych dla Francji, Ameryki i dla świata, Poe prawdopodobnie o istnieniu młodszego o dwanaście lat Baudelaire’a (rocznik 1821) w ogóle nie słyszał. Mimo tej asymetrii w sferze bezpośrednich kontaktów, obu pisarzy łączyły jednakże rozmaite, widzialne i niewidzialne, więzi literackie. Występowała między nimi swoista, niekoniecznie naoczna i bezpośrednia, wymiana inspiracji oraz idei.

Niekonwencjonalny romantyk

W okresie młodości Edgara Allana Poego, w końcu lat 20. XIX w. romantyzm stał się prądem światowym. Złożyła się na to dominująca, imperialna i kolonialna pozycja Europy, w której ów prąd powstał. Umożliwiała ona względnie szybki i płynny przepływ idei oraz wartości literackich z Europy do innych regionów świata, m.in. do obu Ameryk. Po wiekach kolonialnej zależności regiony te budziły się do samodzielnego życia. Romantyzm wraz ze swymi hasłami wolnościowymi, kultem indywidualizmu i afirmacją podmiotowości niewątpliwie sprzyjał dążeniom do jednostkowej oraz narodowej emancypacji, a emancypacja wpływała z kolei na wzrost popularności samego romantyzmu

Edgar Allan Poe. Tożsamość i konteksty Wprowadzenie do lektury

Literacka tożsamość Edgara Allana Poego pod wieloma względami wydaje się problematyczna. Kwestia, czy Poe był „pisarzem amerykańskim” w takim samym stopniu, w jakim, dajmy na to, współczesny mu Gogol był pisarzem rosyjskim, Słowacki – polskim, Goethe – niemieckim, Byron – angielskim, a Hugo – francuskim, budzi wiele wątpliwości. Pierwsi pisarze północnoamerykańscy byli w zasadzie pisarzami bez literackich korzeni. W pierwszej połowie XIX wieku – mimo deklaracji niepodległości w 1776 roku – nadal trwał proces przekształcania społeczeństwa kolonialnego na wschodnim wybrzeżu Ameryki Północnej, złożonego z amalgamatu ponad stu rozmaitych zbiorowości etnicznych, w państwo narodowe.

Ja – wszechświat. Romantyczna Kosmologia w perspektywie porównawczej (Juliusz Słowacki Genezis z Ducha – Edgar Allan Poe Eureka)

Wzajemnych relacji Juliusza Słowackiego i amerykańskiego pisarza Edgara Allana Poego w żaden sposób nie da się opisać frazą „rozłączeni – lecz jeden o drugim pamięta. Roczne daty ich urodzin i śmierci są, co prawda, takie same (1809-1849), ale tworzyli oni na odległych od siebie kontynentach, jeden w Europie, drugi w Ameryce Północnej. Poruszali się w różnych środowiskach, nigdy nie spotkali się, nie ma też wzmianek o tym, by jeden czytał utwory drugiego.