Martin Buber

Dialog w świecie pozorów (o dialogice Bubera)

Jako twórca dialogiki — współczesnej nauki o dialogu, wynoszonej dziś niekiedy na wyżyny filozofii — Martin Buber już w swoich najwcześniejszych pracach troszczył się o to, ażeby dialog wyraźnie odgraniczyć od tego, co nim nie jest, ażeby dialog prawdziwy oddzielić od jego pozorów. Pragnął uniknąć sytuacji, w których można by pomylić rzeczywistą postawę dialogową z postawą jedynie udawaną, w których uczestnicy dialogu byliby narażeni na rozmaite qui pro quo, nieporozumienia i rozczarowania. Zadanie tego rodzaju, aczkolwiek niezwykle ambitne, było równocześnie wysoce niełatwe. Jak bowiem odróżnić dialog prawdziwy, autentyczny od pozornego?

Kierkegaard, Buber i Bachtin: trzy teorie dialogu i pytanie o jego perspektywy

Idea dialogu zawiera się w przekonaniu, iż sensownego obrazu świata, człowieka, kultury i języka nie można skonstruować wychodząc bądź to od podmiotu, bądź to od przedmiotowej rzeczywistości, bądź to od relacji podmiotu i przedmiotu. Za istotę dialogizmu, pojętego tu jako kierunek teoretyczny, wypada uznać stwierdzenie L. Feuerbach, iż „świadomość świata dla ja zapośrednicza się poprzez świadomość ty” i że zatem relacja ja – ty oraz jej derywaty stanowi podstawę wszelkich innych relacji: stosunku świadomości do samej siebie, do ludzkiego i przedmiotowego otoczenia, do kultury, do języka i porozumiewania się.

Martin Buber, idea dialogu i świat słowiański

Martin Buber (1878-1965) należy do znaczących myślicieli i pisarzy żydowskich. Jego nazwisko pojawia się w pracach dotyczących problematyki dialogu, antropologii filozoficznej, filozofii i religii, badań nad Biblią, chasydyzmu czy idei syjonistycznej. Do dziedzin tych wniósł wkład znaczący, a niekiedy oryginalny. W historii idei pierwszej połowy XX wieku zapisał się wyraźnie i na wielu polach.