religijność

Literatura a religia. Różnice, korelacje, funkcje

Określenia „dziedzictwo religijne”, „literatura religijna” lub „pisarz religijny” bywają przyczyną wielu nieporozumień. Wynikają one, jak się wydaje, w pierwszym rzędzie z różnorodnych zastosowań tych określeń i powstającej stąd wieloznaczności. Nie wdając się w drobiazgową analizę, wypada postawić pytanie o podstawowe, orientujące wykładnie przytoczonych terminów oraz interpretacje kojarzonych z nimi zjawisk. Odpowiedź na nie – choćby wstępna i prowizoryczna – pozwoliłaby sprecyzować kierunek niniejszych uwag oraz rozważany w nich problem.

Religijność Mickiewicza. Próba fenomenologii egzystencjalno-kulturowej

Religijność Mickiewicza stawia badacza jego pism i biografii przed wieloma trudnymi problemami. Związek poety z chrześcijaństwem uchodzi za oczywistość, ale rzecz wielce komplikuje się, gdy przychodzi odpowiedzieć na bardziej dociekliwe pytania: po pierwsze, co to znaczy, że Mickiewicz był chrześcijaninem (samo określenie „być chrześcijaninem” wciąga nas w labirynt skomplikowanych zagadnień tożsamości religijnej), po drugie, jakiego rodzaju był chrześcijaninem (chrystianizm bowiem jest zjawiskiem historycznie różnokształtnym i rozwarstwionym), po trzecie, kim w aspekcie religijnym poeta był jeszcze ponadto, oprócz tego, że był chrześcijaninem. Trzecie pytanie dotyczy w istocie rzeczy religijności Mickiewicza w jej ogólnym, antropologicznym znaczeniu.